F-FDTL no PNTL atake Rezidensia Komandante L-7 no Oan Kiak iha momentu Povu Timor-Leste festeza loron Lulik Falintil

.

F-FDTL no PNTL atake Rezidensia Komandante L-7 no Oan Kiak iha momentu Povu Timor-Leste festeza loron Lulik Falintil 

“Abaixo brutalismu no Vandalismu iha Timor-Leste”

“Viva Falintil no Viva Defensor Povu nia” 

Komunikadu imprensa

.

Faktu akontesimentu:

Mais ou menus tuku 10:15 dadeersan dia 20 Agostu tinan 2016, membru FFDTL no PNTL balun mai ho intrevensaun forsada hodi tama areador rezindesia komandante Falintil L-7 no oan Kiak nia. Iha atake ne’e membru FFDTL no PNTL mai hasai liafuan la umanu ka lamerese ba familia sira iha rezidensia ida ne’e, koalia liafuan Milisia no traidor hasoru familia sira, komandante L-7 no Oan Kiak. Membru FDTL no PNTL sira mos lori ho armamentu funu nia kompletu inklui metralhadorass, kilat hodi mai obrigatoriamente insulta no halo tratamentu la umanu ba familia sira iha uma refere.

Antes loron ida ba dia 20 agostu, kalan tomak FFDTL kontrola iha uma sorin sorin, iha karuk FDTL kolaka iha dalan Kompania Baniwaga nia no sorin kuana iha uma andar BTK nia leten. Iha fatin rua ne’e forsa sira sei deit kilak mai rezidensia Komandante L7 no Oan kiak. Dia 20 Agostu dadeersan atake rezidensia ne’e, entre atakante sira, forsa FDTL ida dehan nune’e ami kolaka siguransa iha ne’e tanba hatene katak imi subar Mauk Moruk iha uma ne’e, Ba liafuan ne’e ami familia sente hanesan trosa no insulta ida, foin deit mak too tinan ida forsa rua ne’e oho ami nia aman maibe sei dehan ami subar ami nia aman Mauk Moruk iha ne’e.

Komemorasaun Falintil

Nudar Povu Timor-Leste hatene katak 20 Agostu kada tinan hanesan loron ba Falintil ida ne’ebe ho misaun liman kroat povu nia. Falintil sira rihun ba rihun mak mate no aseita terus naruk iha ailran hodi defende povu Timor-Leste nia direitus no interese ba liberdade no ukun rasik an. Liu tiha terus naruk Timor-Leste konsege konkista ukun rasik an. 

Povu Timor-Leste hatene katak Komandante L-7 no oan kiak hola parte integrante iha komponente Forsa Armada ne’ebe ho naran Lulik Falintil hodi defende Timor-Leste husi Okupasaun ilegal Militar Indonezia nia. Komandante L7 nia maun alin no membru Falintil atus barak mak mate tanba funu kontra militar Indonezia nia.  

Ami sente akontesimentu ne’e, laos deit viola ami nia direitu ba libedade no seguransa maibe mos sente nudar aktu insultu no xhoke ba ami familia ba sira ne’ebe sakrifika nia vida ba funu naruk hodi ita bele goja liberdade no independensia.
.

Istoria represivu no Lei Timor-Leste nian

Povu Timor-Leste hela ho sistema ditadura no represivu iha tinan barak nia laran, dezde ukun Portugues ate okupasaun ilegal Militar Indonezia nia. Aktu represivu hirak ne’e iha pratika oho, tortura, intimida, insulta no asalta arbitraria kontra Povu TL. Ho determinasaun, sakrifisiu no luta naruk povu nia, ita konsege kore an husi forsa opresaun militar, ba moris iha estadu ida livre no independente ida. 

Hafoin Povu Timor konkista tiha nia liberdade, demokratikamente estabelese instituisaun demokratiku sira inklui adopta estabelese lei no regumalemtu oin-oin hodi asegura katak violasaun hotu ne’ebe povu simu husi Indonezia labele repete hikas husi Timor-Leste nia autoridade seguransa no defeza. Realmente kontraditoria makaas tebes husi Povu nia esperansa no aktu autoridade seguransa no defeza nia ba nia povu rasik.

Konstiuisaun RDTL, kodigu penal no lei internasional sira ne’ebe ita apta ba lei domestiku sira segura Populasaun tomak nia direitu ba liberdade, direitu ba movimentu, diretu ba privasidade no diretu ba seguransa ba nia an rasik. Lei sira ne’e halo hodi garantia katak aktu violasaun hotu kontra Populasaun autoridade siguransa mak satan netik no asegura maibe iha realidade violensia no krime mai husi membru instituisaun seguransa no defeza .  
.

Ejijensia

Hare ba faktu akontesimentu atake iha Komandante Falintil nain rua nia uma ne’e;

1. Ami konsidera katak autoridade FFDTL no PNTL komete violasaun ba knar lulik ne’ebe funu nain sira entrega hela, katak Instituisaun rua ne’e mak nudar liman kroak povu nia laos sai fali fonte violensia kontra nia povu ne’ebe loloos sira mak simu madatu atu defende.

2. Ami konsidera aktu ne’e viola Konstiuisaun, kodigu penal no lei no prinpisiu direitus umanus sira ne’ebe Timor-Leste opta ona sai lei domestiku. 

3. Ami konsidera membru autoridade seguransa rua ne’e viola disiplina no regulamentu internal kona-ba prosedimentu atuasaun tanba, situasaun ne’e la bele justika para sakrifika familia ne’e nia direitu ba seguransa hodi hakat tama uma sem iha mandatu no lisensa ruma.

4. Ami ho lian makaas atu parte relevante hotu foti medida rigor para prosesa membru instituisaun rua ne’ebe komete violasaun grave kontra populasaun sira.

5. Ami husu ba parte kompetente relevante sira para halo investigasaun klean ba aktu brutalismu no vandalismu ida ne’e nune’e iha futuru bele asegura konfiansa povu nia ba instituisaun rua ne’e nudar luta ba nasaun no Povu nia.

6. Triste tebes tanba tinan 41 komemora loron lulik Falintil nia maibe Violensia no krime mosu fali husi autoridade seguransa ne’ebe loloos satan netik krime no violensia hasoru nia povu terus nain ida ne’e husik ema at sira.

Ami ne’ebe saran lia.

A Luta Kontinua!

.