PREZIDENTE REPÚBLIKA PREOKUPA HO MUDANSA IHA CNE NIA KOMPOZISAUN

.

Presidência da República de Timor-Leste - 09 de junho de 2016

Sua Exelénsia Prezidente Repúblika Taur Matan Ruak  hato’o nia preokupasaun kona-ba implementasaun ba Lei órgaun administrasaun eleitorál ne’ebé promulga tiha ona semana kotuk.

Lei Parlamentu Nasionál hirak-ne’e hakarak hakotu ona mandatu membru sira Komisaun Nasionál Eleisaun nian maski mandatu ne’e sei la’o hela. Nomeasaun ba CNE foun ida iha fulan balun de’it molok atu eleitorál importante lubuk ida, hanesan eleisaun lideransa komunitária iha tinan ida-ne’e no eleisaun prezidensiál no lejizlativa iha tinan oin mai, bele halo ita kestiona kona-ba CNE nia dezempeñu bainhira hala’o knaar fiskalizasaun ba atu resenseamentu no eleisaun no halo povu sente laran-rua kona-ba CNE nia independénsia. CNE foun ida sei la bele toman an ho kompeténsias ne’ebé mak atu hala’o iha tempu badak nia laran. Iha tempu hanesan, mudansa ba nia estrutura, maski nia mandatu seidauk hotu, bele konsidera hanesan intromisaun iha CNE nia independénsia ne’ebé hatuur ona iha art. 65 Konstituisaun nian. Hakarak fó-hanoin hikas katak Parlamentu Nasionál mak halo alterasaun hirak-ne’e, la’ós Governu mak propoin, no la hetan konkordánsia hosi Prezidente Repúblika.

Prezidente Repúblika husu ba Tribunál Rekursu atu halo apresiasaun ba dúvidas ne’ebé mosu kona-ba konstitusionalidade diploma ida-ne’e nian maibé Tribunál la dehan buat ida kona-ba inkonstitusionalidade diploma, maski opiniaun Ministériu Públiku no maioria observadór sira-nian oin-seluk. Maski nune’e, Prezidente Repúblika veta politikamente Lei ida-ne’e tanba nia la konkorda ho solusaun ne’ebé mak fó, to’o ikus tenke promulga duni bazeia ba art. 88 nr. 3 Konstituisaun nian.

Haktuir buat hirak ne’ebé temi iha leten, Prezidente Repúblika Taur Matan Ruak fiar katak implementasaun ba lei ida-ne’e bele tau ba tinan oin hafoin halo tiha eleisaun lejizlativa. Nune’e ita sei husik hela klaru ba ema hotu-hotu katak la iha intensaun atu fó limitasaun ba CNE nia asaun iha prosesu eleitorál sira, ne’ebé besik atu hala’o, no mós katak objetivu maka asegura CNE nia efikásia másimu iha nia knaar atu fiskaliza prosesu resenseamentu no atu eleitorál sira-ne’ebé la’o hela ona.

Palasiu Prezidente Nicolau Lobato, 9 Juñu 2016.

.