LERE ANAN TIMUR: VETERANUS LA SIMU DESIZAUN PR TAUR

.

Jornal Nacional Diário - 19 de abril de 2016

Xefi Estadu Maior Jeneral das Forsas Armadas Falintil Forsa Defeza Timor Leste (F-FDTL), Maijor Jeneral Lere Anan Timur ho reasaun maka’as deklara katak, veteranus ativu iha forsa armada F-FDTL, la simu desizaun Prezidenti Repúblika (PR) Taur Matan Ruak, hodi fó reformasaun ba forsa veteranus ativu, hanesan Lere, Meno Paixão, Falur, Sabika no selu-seluk tan.

Lere konsidera desizaun PR nian ne’e, hanesan halo diskriminasaun boot ba nia maluk veteranu sira ne’ebé mak terus no mate hodi luta ba independensia Timor Leste (TL).

Ho matan been, Lere Anan Timur afirma katak, veteranus lasimu desizaun Prezidenti Repúblika nian ne’e, la’os tanba nia hakarak sai Jeneral nafatin, ou sira seluk hanesan Koronel, hakarak sai Koronel nafatin. Maibé hakarak atu fó nafatin kontribuisaun ba instituisaun F-FDTL no Estadu ida ne’e to’o iha 2017, mak foin bele troka.

“Agora ami labele dehan katak, ami simu ou lasimu desizaun Prezidenti Repúblika nian, ami seidauk simu. Enkuantu ami seidauk rona ami nia maun bo’ot Xanana, ami seidauk simu, ami nia pozisaun mak ida ne’e. Maibé ami nia maun bo’ot Xanana Gusmão sei moris, nia fila mai, ami sei aprezenta ami nia situasaun ne’e ba nia,” hateten Lere Anan Timur liu husi konferensia imprensa iha nia rezidénsia Farol Dili, Sábadu, (16/04), ne’ebé partisipa husi veteranus ativu hanesan, Rai-ria, Maunana no seluk tan.

Lere Anan Timur dehan, veteranus sei hein Kay Rala Xanana Gusmão fila husi estranjeiru, hodi sira aprezenta problema ne’e ba Xanana atu Komandante em Xefi ne’e bele rezolve, tanba Xanana mak veteranus hotu nia aman.

“Agora ha’u hateten ba ita nia juventudi tomak, ita nia komunidade katak, ami nia pozisaun mak ne’e, ami seidauk simu desizaun Prezidenti Repúblika, Taur Matan Ruak ninian, nu’udar veteranu, la’os nu’udar Jeneral ka elementu instituisaun,” Lere Anan Timur akresenta.

Nia  esklarese katak, Konsellu Ministru no Konsellu Superior Defeza mós halo ona  reuniaun dala barak hodi buka solusaun ba kargu xefias iha forsa nia laran, maibé Prezidenti la fó konsiderasaun ba esforsu hirak ne’e, tanba Taur Matan Ruak Prezidenti.

“Governu nia planu mak ida ne’e, husik ba ha’u sei kaer to’o 2017, i depois halo tranzisaun nei-neik ba jerasaun foun, maibé Prezidenti hakarak tranzisaun radikal ida hanesan Xanana uluk halo iha 1984,” katak Lere.

Maibé Lere dehan, situasaun iha ailaran ne’e oin seluk, lahanesan ho situasaun agora, tanba iha ailaran ne’e, Timor-oan mesak de’it, maibé agora malae barak mak hamutuk ona ho Timoroan.

Lere Anan Timur haktuir, nu’udar veteranus la simu hodi konvida média sira atu deklara sai sira nia pozisaun nu’udar veteranus ba Prezidenti Repúblika nia desizaun.

“Ami atu deklara ami nia pozisaun nu’udar veteranu, ami la deklara ami nia pozisaun nu’udar ofisial forsas armadas ninian,” Lere Anan Timur afirma.

Tanba ne’e, Lere dehan, sira hanesan veteranus, hakarak hatudu mós sira nia pozisaun ba  Prezidente Repúblika Taur Matan Ruak nia pozisaun ne’ebé mak halo ba sira.

Lere Anan Timor dehan, nia lori veteranus hotu ne’ebé mak se ativu iha F-FDTL nia naran hanesan Komandante Aluk, Komandante Savika, Komandante Maunana, Komandante Maubuti, Komandante Rairia, Komandante Falur ho Komandante Hikis, tanba veteranus sira ne’e mak se ativu nafatin iha F-FDTL nia laran.

“Ha’u hein de’it desizaun Governu ninian, ha’u hatete ona, uluk halo funu ema ida la husu ha’u, agora mós ha’u nu’udar veteranus, ha’u dehan katak, ha’u lakohi sai karik nusa, se ha’u lakohi sai, semak atu haruka ha’u sai, uma ne’e ha’u nian, la’os ema seluk mak halo ba ha’u,” lamenta Lere.

Nia dehan,  durante ne’e,  nia ho PR Taur Matan Ruak nunka iha problema,hodi Prezidente hatudu hahalok hanesan ne’e ba nia.

“Hatete momós ba imi katak, ami nain rua iha problema ida iha 1988, maibé ida ne’e la’os problema ida kona-ba komanda funu, maibé problema tanba de’it kilat musan. Nia (Taur Matan Ruak) hakarak kontrola kilat musan, ha’u dehan laiha, ha’u nia kilat la kontrola, agora se o hakarak kontrola kilat musan, supermi semak atu kontrola, ami nain rua nia problema mak ida ne’e de’it,” tenik Lere.

Nia haktuir, Taur Matan Ruak ho Xanana i Saudozu Coni Santana mak iha problema oit oan kona-ba kondusaun funu nian.

Lere esklarese, iha tempu Timor Leste ukun rasik an ne’e mós, nia ho Taur Matan Ruak nunka iha problema, tanba hirarkia military nian ne’e, disiplinadu tebes, elementus sira nunka atu bele ko’alia hasoru sira nia Jeneral.

Lere: “Ha’u sei koalia sai Taur ne’e sé”

Xefi Estadu Maior das Forsas Armadas, Falintil Forsa Defeza Timor Leste (F-FDTL), Maijor Jeneral Lere Anan Timur hateten katak, bainhira nia tama ona iha vida polítika, nia sei fakar sai istória lolos ailaran nian, tanba istória ailaran nian kona-ba luta libertasaun seida’uk los.

“Asuntu sira seluk kona-ba ami nia relasaun pesoais, ami nia istória, Taur se, ha’u se, Xanana se, Mau-Nana se, Mau Buti se, kuandu ha’u ba vida polítiku, ha’u sei ko’alia,” dehan Lere Anan Timur ba Jornalista sira liu husi konferensia imprensa ne’ebé hala’o iha nia hela fatin Farol Dili, Sábadu (16/04).

Lere afirma, istória ailaran ne’ebé durante ne’e ema barak konta ona ne’e, inventa mak barak, tanba ne’e, bainhira nia tama vida polítika, sira sei konta istória ne’ebé los.

Nia esklarese, kuandu konta istória loloos, veteranu sira ne’e lahanesan, no veteranu sira ne’ebé partisipa iha funu mós lahanesan.

Lere dehan, uluk iha ailaran, ema balum lori sanan hodi fó sira nia kontribuisaun ba funu ida ne’e, no balun kaptura kilat hodi fahe ba nasaun tomak.

“Ida ne’e la’os tempu para ha’u atu ko’alia, ha’u kuandu tama vida polítiku mak ne’e, ita konta istória loloos, sé mak sé. Ha’u sei ko’alia, konta istória kona-ba, Taur se, Lere se no Xanana se, ema sei koñese,” Lere Anan Timur fundamenta.

Lere Anan Timur hatutan tan katak, agora nia vida sivil ona, entaun nia mós sei ko’alia polítika hanesan ema seluk agora dada’uk halo, no ema ida sei lataka ona nia ibun.

Lere Anan Timur akresenta tan katak, nia tama vida polítika la’os atu manan eleisaun hodi ukun, maibé buat importante ba nia mak boa-governasaun.cos/eus

.