FRETILIN TENKI PARA “SONA” EMA IHA FACEBOOK

.

Foto:GPM

Kai Buti

Ita hotu hatene katak ita nia rai doben ohin loron infrenta problema politiku ida, ne’ebe hau mai husu ba lider Fretilin sira hodi tur hakmatek no tenta rezolve situasaun ida ne’e ho ulun malirin no ho sentidu Estado, tau aas liu  nasaun no povu nia intrese boot invez de tau aas liu imi nia intrese politiku ka partidariu.

Saida lolos ke Sr. Prezidente ba hatoo iha Parlamentu, tuir hau nia haree laos buat ida  atu estraga ita nia nasaun, hau sei hanoin katak liafuan Chefe Estadu nian bele sai hanesan reflesaun ida ba ita hotu nomos halo ita hader ba problema sira ke ita nia nasaun doben infrenta.

Problema nepotismu ke Sr. Prezidente koalia laos foin mak ita hatene, ita ba deit ba blogue Fretilin media nian no ita bele haree katak dala barak partidu ida ne’e mos hatoo preokupasaun ida ne’e ba ita hotu.

Ezemplu ida diak atu ita analiza mak ida ne’e no laos tuan, akontese iha tinan 2015 no bele foti deskonfiansa boot iha povu nia leet. Haree dokumentu iha kraik: Nilton Gusmão, Xanana ninia sobrinhu simu kontratu ida hosi Governu maibe OJE seidauk hetan aprovasaun, invez de ataka Prezidente da Repúblika, tanba sa PN no Governu la ba investiga alegasaun ida ne’e.

.

Iha Gabinete Primeiru Ministru iha mos alegasaun katak iha pratika Nepotismu no foin hetan investigasaun. Imi labele hanoin deit katak Prezidente imi nia notário ka imi nia “Yes, man”, Taur Matan Ruak iha obrigasaun hodi tau matan ba hahalok iha orgaun soberania nian, tuir ita nia Konstituisaun ida ne’e sai hanesan dever Prezidente nian. Karik Taur haree imi la’o sala no la halo buat ida, ida ne’e mak violasaun grave ba ninia knaar.

Rui Araújo mos sala ona, bainhira Sr. Prezidente hatoo ninia preokupasaun kona ba kontratos ba Xanana no Mari Alkatiri nia familia sira simu, nia husu deit “Hakarak investiga”, ida ne’e nia la kumpri ona ninia obrigasaun hanesan Chefe de Governu, laos Prezidente mak tenki investiga, tanba Rui “Primus Inter Pares”, nia iha dever atu loke kedas investigasaun ida ba preokupasaun Prezidente nian. Lolos se mak la halo ninia knaar iha asuntu ida ne’e? Tanba sa Rui Araújo la loke kedas investigasaun ida? Lei klaru kedas katak familiares husi ukun nain sira labele hetan benefisiu hosi kontratus Governu nian.Lolos iha ita nia rai lei ida ne’e la kumpri, ukun nain sira tebe tun sai lei no uza deit ba sira ninia benefisiu rasik.

Rui Araújo bainhira simu pose nia dehan katak hakarak Governu ida transparente no toleransia zero ba korupsaun, entaun to’o ona tempu hodi investiga ema ke deskonfia uza  osan Estadu nian hodi hetan privilégios ba sira nia aan rasik. Ida ne’e mak transparência, soe rai rahun ba povu nia matan laos transparensia, ne’e ita bolu lohi  povu, kometi krimi hasoru Estadu no la kumpre ninia juramentu bainhira toma posse.

Taur Matan Ruak hili fatin ida diak tebes hodi hatoo ninia preokupasaun sira, Parlamentu Nasional, ida ne’e mak “povu nia uma” tanba deputadus sira ke tur iha ne’eba sira povu nia reprezentante, sira tenki servisu ba povu, la’os halo servisu ba A, B, C. Karik sira la halo sira nia knaar, to’o ona tempu hodi dissolve Parlamentu no konvoka eleisaun foun. Parlamentu laos fatin hodi halo politika ho interese privadu, fatin ida ne’e tuir Konstituisaun,  deputadus sira tenki servisu hodi tane aas povu nia intrese. Maibe ida ne’e sai mehi deit ba povu, tanba seidauk akontese.

Sr. Prezidente la hili media hosi rai liur hodi hatoo ninia preokupasaun ka “fase ita nia roupa foer” hanesan Mari Alkatiti halo iha tinan balun liu ba. Taur la hili Facebook hodi hatoo ninia preokupasaun ba povu nomos ukun nain sira. Ida ne’e mak diferensa entre líder ida no oportunista sira.Taur Estadista duni.

Hau haree saida mak Mari Alkatiri nia oan hakerek iha Facebook no hau tenke louva duni mane ida ne’e tanba nia mai defende ninia aman, ne’e la sala, tanba karik ema ida ataka hau nia oan sira nia aman, sira mos ba defende nafatin sira nia aman, ida ne’e obrigasaum hosi oan ida. Hau nia oan mane karik imi koalia aat nia inan, kuidadu nia besik sinturaun metan iha jiu jitsu, no hau lakohi nein hanoin saida mak nia ba halo. ;)

.

Maibe reasaun hosi ita nia primeiru-ministru Rui Araújo hanesan Chefe de Governu tuir hau nia hanoin mak sala boot ida. Deklarasaun ne’e tanba reaje iha Luke nia artigu ne’ebe ita bele hanoin katak koalia kona ba ita nia Prezidente. Rui bolu lolos se caluniador (ema ke hatoo lia bosok), se mak iha raiva (hirus boot) iha ninia fuan? Tanba sa mak mai sona ema ho liafuan ida ne’e? Prezidente mak ema caluniador no iha raiva iha ninia fuan? Ida ne’e Rui Araújo sala kedas, ema ke funu tinan 24 no la simu osan nein ida hosi Estadu Timor labele iha raiva iha ninia fuan, tenki iha deit domin BOOT tebes ba ninia povu nomos ba ita nia nasaun. Lalika mai ho propaganda baratu ida ne’e tanba ita povu hatene ona se mak hadomi povu no se mak uza povu nia naran hodi hetan kadeira no hatudo oin maibe servisu ba povu mak zero! Hanesan primeiru-ministru diak liu ba servisu ba povu duke sona iha Facebook hodi hetan povu nia simpatia…

Dr. Mari hau senti katak nia mos iha direitu atu defende ninia aan, maibe diak liu ba fatin próprio lalika tun sae hakerek iha Facebook tanba Mari laos ema kualker, nia mos lider importante hosi ita nia nasaun no laos diak hodi hatoo liafuan hanesan ema dezesperadu iha rede sosial ida ne’e.

.

“TIMOR-LESTE. JÁ NÃO SERÁ NUNCA MAIS VITIMA DOS FALSOS MESSIAS. DAQUELES QUE PROCURAM CHEGAR AO PODER A GOLPE DE MARRETA OU COM JOGO DE CINTURA . CABIDES JÁ PERDERAM. BENGALAS JAMAIS TERÃO. A LUTA CONTINUA.” - Mari Alkatiri, Facebook.

Se mak falsu Messia Dr. Alkatiri? Se mak hakarak halo golpe hodi hetan poder? Taur ba halo povu terus dala ida tan, tanba hakarak hetan poder? Ai, Dr. Alkatiri!? Ida ne’e mak la loos ona. Senhor ne’e funu tinan 24, terus la halimar hodi ita ohin loron sai nasaun independente, oinsa nia ba halo golpe ida hodi hetan poder no halo povu ke nia hadomi terus tan? Hau la fiar ida ne'e, la fiar liu! Hau husu ba Dr. Alkatiri: Bainhira hakerek “Já não será nunca mais...”, entaun ita-boot akuza ema ida iha pasadu halo golpe ida hodi hetan poder no halo povu sai vítima? Se lolos mak asalta poder no halo povu sai vitima? Hau lalika hatan ba pergunta ida ne’e ita ba deit tinan balu ba kotuk haree Mari Alkatiri ninia deklarasaun sira ba ita hotu hatene se....Maibe amnésia mak sai problema boot ida…

Fretilin ataka beibeik Taur Matan Ruak, maibe “o feitiço vira contra o feiticeiro” no invez de hatun Taur, sira nafatin hatun sira nia aan rasik. Hahu kedas iha 2011 bainhira Prezidenti hasai ninia kandidatura, sira mos uza Facebook hodi ataka tun sae, sira dehan katak Timor atu sai ditadura karik Taur sai Prezidente, katak la kumpre lei tanba hatais farda, tanba Taur atu sai Xanana nia boneka no ba halo deit tuir Xanana nia hakarak.

Maibe hotu-hotu la akontese, Taur la sai Xanana nia boneka, Taur la sai ema ditador. Taur sai ema ida ke tane aas tebes demokrasia no ami iha blog ida ne’e mak sai sasin ida ke boot, bainhira ami ataka makaas Sr. Prezidente, nia ignora ami deit, nia la tau polisia ba investiga ami, nia la amiasa ami, nia la amiasa atu taka media online hanesan Rui Araújo nia governu amiasa fulan balun liu ba.

Afinal de kontas se mak Xanana nia boneka, afinal de kontas se mak alerjia ba kritikas no hakarak instaura rejime ditadura iha Timor-Leste? Hmmmmmm…
.