Seidauk tempu implementa iha TL, PR Taur haruka lei PARPOL ba TR

.

Jornal Nacional Diário - 19 de novembro de 2015

Prezidenti Repúblika (PR), Taur Matan Ruak haruka lei Partidu Polítiku (PARPOL) nian ba Tribunal Rekursu (TR), tanba konsidera lei ne’e seidauk merese para bele implementa iha Timor Leste (TL).

Lei Parpol ne’e, foin lalais hetan ona aprovasaun iha Parlamentu Nasionál (PN), atu regula ema ne’ebé atu hari’i partidu foun.

“Prezidenti Repúblika sei haruka lei ne’e (Lei Partidu Politíku) ba Tribunal Rekursu, tanba Prezidenti defende katak, kuantu mais partidu barak di’ak liu, povu mak hili,” dehan PR Taur Matan Ruak ba Jornalista sira iha Suku Liurai, Postu Administrativu Turiskai, Munisípiu Manufahi, Tersa (17/11).

Iha lei PARPOL tuan fó kritériu ba ema atu harii partidu wainhira nia hetan ona 15.000 asinantes, maibé iha lei foun PARPOL nian ne’ebé Governu propoin ne’e, fó kritériu ida katak, ba sé deit mak atu harii partidu nia tenki hetan 20.000 asinantes.

No iha lei foun ne’e mós bandu ema uza lia fuan veteranus no rezisténsia. Nune’e mós konaba subvensaun ba partidu polítikus nian mós Estadu sei la selu uluk, maibé Estadu sei selu depois de eleisaun. No kada votu nia valór ne’e $ 1 to’o $ 10.00, maibé Governu mak sei termina.

Entretantu Xefi Estadu haktuir katak, nia parte ko’alia ona ho CPD-RDTL no grupu sira seluk ne’ebé eziste iha TL katak, kuandu hakarak ukun TL tenki harii partidu.

“Mas kuandu sira hakarak forma partidu, ita ba kria rekezitus no kritérius,” esklarese Taur Matan Ruak.

Nia dehan, povu mós hato’o ona sira nia preokupasaun ba nia katak, nusa mak agora dadauk ne’e, partidu barak los mak eziste iha Timor Leste, uluk 1975 partidu iha, Timor-oan sira oho malu, agora hamosu tan partidu bar-barak halo nusa. Ha’u (Taur, red) dehan ba sira imi lalika ta’uk, partidu bele tolu nulu (30) ka hat nulu (40), mas sé imi hili ida de’it, seluk ne’e lulun biti ba ona,” katak Taur Matan Ruak.

Tanba ne’e, Taur Matan Ruak dehan, laiha nesesidade ba nasaun foun ida hanesan TL atu limite partidu.

Taur Matan Ruak dehan, kuandu sé mak hakarak harii partidu, labele bandu, tanba sira sente katak, ema sira ne’ebé mak iha, la reprezenta sira nia interese no sira nia inspirasoens.

Maibé Taur Matan Ruak dehan, kuandu partidu foun ne’e periodu rua mak povu lakohi vota sira, entaun sira tenki para.

“Ida ne’e hanesan ezersísiu ida ne’ebé mak Prezidenti Repúblika gosta haree. Tanba ne’e mak Prezidenti Repúblika sei haruka lei ne’e ba Tribunal Rekursu, maibé sé Tribunal Rekursu dehan katak, laiha buat ida atu impede, sim señor, mas sé iha, ita husik lai,” Taur Matan Ruak fundamenta.cos

.