Prosesu Mediasaun, Estadu Sei Diskute Asuntu Seguransa

.

Jornal Nacional Diário - 24 de julho de 2015

Prosesu mediasaun entre Paulino Gama ‘Mauk Moruk’ (MM) ho Estadu reprezentante parte rua sei diskute asuntu seguransa hodi fasilita ekipa rua refere livre asesu ba iha terenu nomos fo seguransa ba prosesu mediasaun.

Mauk Moruk (MM) fo konfiansa tomak ba Angela Freitas hanesan ninia reprezentante hodi hahu inisia prosesu mediasaun ho reprezentante Estadu premiado Nobel da Paz Jose Ramos Horta.

Ba jornalista,Angela Freitas deklara, hanesan reprezentante ne’ebe que husi Mauk Moruk hetan konfiansa tomak nomeia no fo fiar ba nia hodi inisia prosesu dilaogu

“Hau hetan procuracaõ legalmente husi Mauk Moruk ne’ebe que nomeia hau fo fiar tomak mai hau atu reprezentante nia iha proseu dialogu ne’e hanesan mediadora,” Angela hatete.

“Ida ne’e prosesu inisiu ,ami sei iha enkontru husi parte Mauk Moruk ninian nomos husi reprezentante Governu ka Estado nian ,ami sei sinkroniza atu hetan komprimisiu politiku ida ,primeiru estar konaba seguransa atu lori nia (Mauk Moruk red) mai tenke iha seguransa ida klaru ba nia,I pontus pontus balun ne’ebe maka ami sei aprezenta iha konkordansia entre parte rua depois de ida ne’e maka ami sei tama ba fase tuir mai ba iha terenu.”Afirma Angela Freitas iha sede partidu Trabalhista Bairo Formoza, Kinta (23/07/2015)

Nia hatutan, antes tama iha terenu forsa sira tenke retira hodi fasilita reprezentante Mauk Moruk nian sirkula livremente hodi tama ba prosesu mediasaun.

“Antes tun ba terenu tenke livre labele iha presaun nia laran nune banhira tun ba terenu maka iha akontesementu se maka iha responsabilidade , ne’e husu labele akontese fali hanesan Major Alfredo”dehan Angela.

Nia dehan,prosesu inisiu ne’ebe maka halao entre reprezentante Mauk Moruk ho nivel prezidente da republika nomos premiado Nobel da paz ne’e segredu Jusitsa.

“Konaba prosesu dialogu ne’ebe mak agora dadauk la’o, Inprinsipiu hau hakarak hato katak enkontru nebe que ami halo iha nivel Prezidenti Republika no mos premiadu Nobel da Paz, ne’e enkontru ida nebe segredu de Justisa nian,”Angela Sublina

Tanba ne’e, Angela freitas husu ba publiku tenke respeita, komunikasaun korespondensia ne’ebe mak halao durante ne’e mos konvedensial.

Nia deklara katak,prosesu ne’e forma ona ekipa ne’ebe kompostu husi advogado doutor Pedro Aparicio i doutour Paulo Remedios no mos kolegas advogadu sira hodi reforsa prosesu dialogu husi parte defeza nian maka Xefe estadu maior jeneral Lere Anan,Falur Rate Laek ho komandante Maubuti.

“Ami fo konfiansa ba ami nia maun Maior Jeneral Lere Anan, i komandante tereinu Komadante Falur Rate Laek, I no mos komandante Maubuti, ne’ebe que atu tama iha ekipa ne’e atu hetan solusaun ida pasifiku,” Angela hatuir.

Angela reforsa liutan, ho ida ne’e husu ba identidade tomak, apoiu husi povu, komunidade hotu atu bele akompaña prosesu ida ne’e, tanba buat ne’e hotu atu asegura paz no establidade.

Tuir Angela katak ,Timor leste iha idak idak ninia knar,dala barak iha desentedementu entre instituisaun soberania ,husi parte Prezidente da Republika ,Governu ,Parlamentu no tribunais tanba ne’e tenke hadia servisu sira liu-liu iha administrasaun se lae bele prejudika servisu administrasaun nasaun ninian

“Agora dadaun fallansu bo’ot ida ne’ebe maka alerta iha publika hatun fali ami nia dignidade hanesan lideransa envez fo apoiu ,avez apresia ba ami nia kontribuisaun ne’ebe maka ami rasik lafasparte iha governu,ami la simu fasilidade husi governu maibe ami fo kontribuisaun maximu posivel husi ami rasik nudar sidadaun ida nudar lideransa direzente politika ida ne’ebe maka hetan fiar husi ais komandante Brigade Vermella atu tama iha fase dialogu”dehan Angela.

Nia haktuir ,Prezidente da Republika mos fo ona kart aba familia Mauk Moruk katak prosesu refere nomeia ona premiado Novel da Paz dotor Jose Ramos Horta atu reprezenta husi parte governu nomos reprezenta Xefe estadu Prezidente da Republika

“Dalabarak membru governu identiku ona ho bosok ,entaun sira kontinua bosok nafatin,sira hakarak aproveita situasaun sira ne’e atu hatun tan ema seluk nia dignidade,atu bosok hanesan sira,tanba ne’e tenke para ho hahalok sira ne’e, triste tebes ami triste tebes.”nia reforsa

“Hau nudar direjente politika,hau triste hanesan novu jerasaun ida ,se ita kontunua nafatin provoka situasaun ,fo statement poltiku ida ne’ebe iha publiku la klaru seim iha justifikasaun ida ,ne’e ita hatun ema nia dignidade”nia preokupa

Nia dehan,hanesan lideransa ida ne’ebe maka sai izemplu nasaun Timor Leste tenke uza kakutak no matenek oinsa maka bele resolve problema nasaun nian ,laos mai ho emosional hodi foti desizaun katak ba tiru mate deit ema , laos koalia buat baratu atu oho ema ida tanba konstituisaun mos laiha pena de morte laiha pena perpetua tanba ne’e labele viola fali konstituisaun tanba ema hotu iha lei nia okos laiha ema ida maka iha fali lei nia leten.

Angela preokupa katak,Timor Leste ohin loron krize lideransa ,krize mentalidade tanba hakarak hasai dezisaun ida la estuda no lahare ninia profundamente ba ninia konsekuensia,tanba durante ne’e parlamentu koalia ibun maka bo’ot maibe iha pratika sera que iha partika levanta kestaun ida ne’e konaba oinsa maka resolve ,maibe sira hatene deit maka hasai rezolusaun maibe sira lahatene katak rezolusaun ne’e rezulta ema barak maka mate ema barak kanek, se maka toma responsabilidade.

Tuir Angela katak ,Problema hirak ne’e ,mosu tanba fallansu politika tanba ne’e maka hakarak halao politika ho forsa deit,maibe haluha tiha Timor Laste iha esperiensia barak ona hatudu katak ho forsa nunka resolve buat ida.

Husu konaba Nia parte sei hetan Termu Identidade Rezidensia (TIR) bele halao prosesu ne’e susesu ga lae? Angela hatan katak, TIR hanesan hatene paradeiru ne’e iha ne’ebe,rezidensia fixu ne’e iiha ne’ebe tanba seidauk envolve iha asaun krimi ida ,ida ne’e mos hanesan kazu fallansu bo’ot ida.

“Ida ne’e (TIR red) mos hanesan prosesu fallansu bo’ot ida,tan ne’e duni maka ema barak maka sai vitima ba prosesu ida ne’e ,tan ne’e duni maka hau repete fila fali katak iha momentu nee tanba servisu intelijensia iha terenu maka falla ,inkapasidade ne’ebe maka lidera husi senor Cerilio iha momentu ne’e ka’er ema arbiru deit, kondena ema arbiru deit.”nia preokupa

Nia dehan TIR laos hasai fali ema nia direitu hanesan lideransa partidu politiku, direitu hanesan ema lideransa partidu pilitiku konsagra tiha ona iha konstituisaun, tanba nia parte livremente hola parte iha prosesu dezemvolvimentu Nasional.

Angela Freitas mos hatete, husi karta nebe mak fo sai halo mediasaun ba Mauk Moruk, hetan koenesemntu husi Prezidenti Republika.

Alende ne’e banhira JNDiario tenta komfirma ho parte casa sivil Prezidente Republika maibe laiha komentariu ruma ba konteudu husi karta ne’ebe maka fo sai ona atu halo mediasaun entre Mauk Moruk ho Estadu. eus

.