“Deskonfia falsifika Dokumentu Sai Sidadaun Timor”

,

Jornal Indepedente - Segunda-feira, 09 Setembru 2013

Komunidade ida Filomeno Ximenes duun Rudy Djuang hanesan ema estranjeiru ne’ebe falsifika dokumentus hodi sai sidadaun Timor-leste no hadau nia rai iha Aldeia Audian, Suku Santa Cruz, Sub Distritu Nain Feto, Distritu Dili.

Filomeno ne’ebe sente sai vitima hato’o ona keixa dala 4 ba Prokurador jeral da Republika iha tinan 2012 hasoru Rudy Djuang ho nia kaben. Iha keiza ne’e Filomeno dehan, Rudy laos Timoroan ida tamba moris iha Atambua, Indonezia noa Rudy nia aman mos laos Timor oan.

Fiomeno preokupa ho kartaun eleitoral no pasaporte Timor ne’ebe Rudy hetan. Filomeno hateten, iha tinan 2008 Rudy ho nia kaben husu hela fatin (kos) iha Audian no sira deklara nu’udar ema estranjeiru, Rudy entrega kopia dokumentu Indonezia nian hodi halo arendemanetu ho uma nain.

Entertantu, Rudy rezeita deklarasaun ne’ebe Filomeno hato’o iha nia karta keixa, tanba nia avo noa aman moris iha Timor-Leste, Sub Distritu Maubara, Distritu Likisa, no nia agora la uza pasaporte Indonezia tanba sai ona sidadaun Timor.

‘Hau nia avo mate mos ba rai ne’e, hau nia pae rasik moris iha Likisa, hau mos iha direitu atu sai sidadaun Timor nian,” hateten Rudy ba INDEPENDENTE iha nia hela fatin Kolmera, foin lalais ne’e. nia dehan, tan, kona ba dokumentus sira hanesan kartaun eleitoral, no pasaporte Timor nian, ne’e nia hetan tanba tuir prosesu ne’ebe mak durante ne’e la’o iha nasaun ne’e.

Nia mos rekonese katak, nia foin mak mai iha Timor Leste iha tinan 2008 maibe tanba nia hatene lian tetum mos entaun afasil nia atu sai sidadaun Timor-leste.

Kona ba hadau rai iha Audian, nia dehan, ne’e la loos tanba nia aluga uma hodi loke loza tanba deit problema ho osan, uma nain hakarak taka nia loza no uza hodi ema baku nia tama to’o iha Hospital. Tanba ne’e, nia pronto atu ba Tribunal tanba nia senti nia la halo sala rma.

“Hau la tauk ema ida, haut auk mak maromak deit, atu ba Tribunal mos hau pronto tamba hau la halo sala ida, hau ema Timor oan, hau nia apa nia rai mos iha Maubara, se la fiar bele ba rasik atu hare,” dehan nia. Iha fatin ketak, Dretor diresaun Nasional rejistu Notariadu Ministeriu Justisa Maria Rosario Fatima Castro de Araujo dehan ema estranjeiru ne’ebe priense kriteriu iha direitu atu sai sidadaun TL.

 “Sidadaun estranejiru ne’ebe mak talves liu husi kaben, tama ona iha prosesu nia mos iha direitu atu hetan pasaporte, kartaun eleitoral no mos sertidaun RDTL, ida ne’e tamba nia prines eona criteria ne’ebe tuir sidadaun ida,” dehan nia.

Kona ba kazu Rudy, Maria dehan nia iha direitu atu hetan passaporte tamba ninia aman sidaduan Timor. Iha fatin ketak, Koordenador STAE Distritu Dili Agustinho Gomes, hateten laiha konesementu ba ema estranjeiru ne’ebe hetan kartaun eleitoral.

“Ami halo kartaun bazeia ba dokumentus ne’ebe mak sira aprezenta mai ami, sira tenke liu husi teste ne’ebe mak halo husi Ministeriu Justica, sira pasa entaun sira lori sertidaun batismu, sertidaun RDTL no mos sertidaun sidadaun husi Ministeriu Justica, ne’e hatudu katak, ema ne’e sai ona sidadaun Timor, entaun ami produs eleitoral ba nia,” dehan koordenador ne’e.

,