Defende Ministra Emilia, La Sama Konsidera Jornal Henesan Lixu

.

Jornal Independente - 26-02-2013 

DILI: Vise Primeiru Ministru, Fernando La Sama de Araujo defende Ministra Finansa Emilia Pires, ne’ebé deskonfia aprova orsamentu ba nia kaben Warren Macleod nu’udar direktor kompañia Mac’s MetalCraft hodi sosa ekipamentus Hospitál Nasionál Guido Valadares Dili nian iha tinan 2012.

Entertantu relasiona ho inkontru g7+, Tersa (26/02) ne’e, eis Xefi fundadór jornal Vox Populi La Sama ne’e konsidera jornal hanesan surat tahan aat atu labele hakerek kazu Ministra Emilia nian hodi serkula iha inkontru ohin.

La Sama konsidera informasaun ne’ebé media sira públika hakat liu ona kompeténsia Ministériu Públiku, no Tribunál nian ne’ebé seidauk hala’o prosésu ba kazu deskunfia involve Emilia Pires.

Nune’e, La Sama husu atu media labele ASBUN (Asal Bunyi) de’it, maibé tenki hakerek fó faktus no lialos.

Entretantu Assosiasaun Jornalista Timor-Leste diskorda deklarasaun vise Primeiru Ministru Fernando La Sama de Araujo.

Sekretariu Jerál TLPC, Jose Sarito Amaral triste tebes ba deklarasaun La Sama nu’udar lider ida iha nasaun ne’e atu sai fali hanesan Tribunál ka juiz hodi foti desizaun ba kazu korrupsaun ruma.

Sekretariu Jerál TLPC apela ba vise PM atu hatudu mós dadus konkretu mak foin bele koalia atu labele prejudika vise nia prestizu hodi labele lakon konfiansa husi povu. 

Lolos, vise La Sama nu’udar lider demokratiku ida devia husu ba media atu servisu makás liutan hodi buka faktus konkretu atu hatudu ba públiku ba kazu korrupsaun ne’e, la’os atu fó fali presaun ba liberdade da expresaun. 

Iha parte seluk, Prezidente AJTL, Tito Filipe rekoñese vise PM nu’udar padraun tenki defende nia membru governu, maibé media sei la hakfodak, tanba konsidera presaun hirak ne’e media hasoru babain ona. Tuir nia katak media kontinua hala’o nia knaar nu’udar kontrol sosial hodi buka faktus ba kazu ne’e.

Nia dehan, Tribunál mak bele deside se mak sala no se mak los tuir provas.

Entretantu La Sama mós husu ba media labele akuza malu arbiru de’it, no ba jornalista sira tenki hakerek tuir faktus ne’ebé maka iha, tanba dala barak hakerek iha jornal dehan, membru governu habokur aan, ou habokur familia.

Nia dehan, governu mós iha faktus atu hatudu ba Tribunál kona ba kazu sira ne’ebé akontese kontra Ministra Emilia, tanba sasan sira ne’ebé sosa ba nesesidade hospital nian, la’os ba interese Ministra Emilia nian.

La Sama mós rezeita públikasaun media katak, fundu kontijénsia ne’ebé Ministra Emilia aprova hodi sosa kama ba hospital la’os Ministra Emilia maka aprova, maibé PM Xanana.

“Se maka atu aprova fundu kontijenti ne’e, so Primeiru Ministru (Xanana) maka bele asina. Ha’u hanoin akuzasaun sira ne’e ladun favoravel ba ita nia vida moris,” ”Lasama informa kestaun ne’e bainhira hamutuk ho Sekretariu Estadu Komunikasaun Sosial (SEKOS), Nelio Izac Sarmento hala’o inkontru ho jornalista media tomak iha Palasiu Governu, Sigunda (25/02), hodi klarifika kazu deskunfia involve Ministra Emilia Pires ne’ebé debate manas tebes iha públiku.

Nu’udar Timor-oan, Lasama la konkorda atu servisu ho ema korruptor sira nebe na’ok povu nia osan.

La Sama mós deskonfia media sira públika kazu deskonfia KKN iha kontra Ministra Emilia, tanba hetan sogok husi ema balun ho osan montante bo’ot.

“Ha’u so triste oituan karik ema balun iha sorin ne’ebe fó osan 23 ribun hodi fó (media) dehan o hakerek lai ida ne’e, kona ba ida neba, hanesan sidadaun se los duni ha’u tristi tebes, tanba matebian no rai lulik mós la konkorda ida ne’e,”dehan La Sama ho espresaun duvida. 

“Ho laran moras tebes, ita kondena ema ida, ita tenta atu subar informasaun sira seluk, no ita tenta atu manipula fali informasaun, no ita ignora tiha katak, prosesu sira ne’ebé koalia kona ba nepostismu, tanba nepotismu la’o so bele la’o ho ema ida, tanba prosesu ne’e ami haree la’o tuir lei,”dehan La Sama hodi defende Emilia. 

Nia dehan dala barak, media hakerek iha jornal halo membru governu sira hakfodak, no media iha liberdade, maibé tenki haree tuir faktus lolos.

Nia dehan, durante ne’e KAK bolu ona membru governu barak ba presta deklarasaun no balun arguido no balun sai sasin mos media hakerek hotu nudar arguido. 

Entretantu, Prezidente AJTL triste oituan, tanba vise halo akuzasaun falsu hasoru media. Nia media hala’o nia funsaun nu’udar kontrol sosial ba intrese nasional, la’os atu hada’u fali kadera.
Iha parte seluk, Sekjer Sarito husu ba vise La Sama atu lori faktus ba Tribunál atu nune’e lalika lori rumoris ba iha públiku.

Maibé, Sarito dehan, karik media mak simu subornu oras ne’e media dezenvolvidu tebes ona. 

“Kuitadu, media durante ne’e esforsu an, dezenvolve an makás tanba hakarak kontribui ba prosesu demokrasia no dezenvolvimentu iha pais ne’e maski estadu to’o agora seidauk aprova osan sentavus ida ba media, agora mak foin hetan fali akuzasaun hetan subornu. Nu’udar jornalista Timor-oan sempre defende rai ne’e, la’os tanba dolar hakarak fa’an fali dignidade Timor ne’e ho lider sira ba rai liur,”dehan Sarito.

Jornal Hanesan Suratahan Aat

Entertantu relasiona ho inkontru g7+, Tersa (26/02) ne’e, eis Xefi fundadór jornal Vox Populy La Sama konsidera jornal hanesan sura ttahan aat atu hakerek kazu Ministra Emilia nian serkula iha inkontru ohin. 

“Apela ba maluk jornalista sira katak, ita Timor-oan lidera hela inkontru boot ida ne’ebé nasaun 45 maka mai, nu’udar orgullu boot ida ba ita, tanba mundu hateke hetan ita, no mundu simpatia ba ita, e lalalika lori surat tahan aat bo’ot (Jornal) ne’e ba sirkula fali iha inkontru ne’e, tanba ita iha dalan atu rezolve,” nia apela.

Entretantu Sekretariu Jerál TLPC Jose Sarito Amaral triste tebes deklarasaun vise PM ne’e. Tuir nia liu husi surat tahan aat ne’e mak media fó ona nia kontribuisaun ba demokrasia no dezenvolvimentu iha pais ne’e.

Sekjer Sarito triste tanba vise PM ne’ebé uluk mós nu’udar xefi fundadór media investigativu Vox Populi ne’ebé hasai liafuan atu hamate fali liberdade imprensa. “Ha’u hatene maun boot La Sama iha mós koñesimentu klean ba servisu media nian, hanesan dezafiu, obstaklu dezenvolvimentu media iha rai ne’e maun boot hatene,”dehan nia.

Tuir Sarito dehan, vise La Sama ne’ebé koñesidu nu’udar lider demokratiku tebes devia la hasai deklarasaun hanesan ema anti demokratiku.

Nia dehan, tribunál mak sei fó lialos, nune’e di’ak liu hein desizaun Tribunál bazeia ba faktus ne’ebé karik media sei hatudu.

Entertantu, SEKomS Nelio Izak Samento konsidera deklarasaun La Sama nu’udar informasaun di’ak ba media atu hakerek ho faktus no lialos hodi hakerek nutisia ruma labele iventa faktus. 

“Ha’u hanoin kazu ne’e sai permulaan di’ak tebes ba media, tanba ho kazu ne’e dudu ita atu fó informasaun ne’ebé di’ak no los ba media. Ha’u agradese ba media hodi fó sai informasaun nebe tenki los,”nia iforma.

.